Son yıllarda Türkiye’de üniversite kontenjanlarının sürekli bir düşüş göstermesi, eğitim sistemi ve genç nesil için alarm zilleri çalmaktadır. Özellikle 2023-2024 akademik yılı itibarıyla gözlemlenen bu olgu, üniversitelerin eğitim stratejileri, öğrenci talepleri ve iş gücü piyasası ile olan ilişkisini yeniden sorgulamaya neden oluyor. Peki, üniversite kontenjanlarındaki bu düşüş ne anlama geliyor? Bu durum öğrencileri, aileleri ve hatta ekonomik yapıyı nasıl etkileyecek?
Türkiye'deki üniversite kontenjanlarının azalma nedenleri arasında çeşitli faktörler bulunmaktadır. İlk olarak, demografik değişimler göz önünde bulundurulduğunda, son yıllarda üniversiteye girecek olan genç nüfusun sayısında bir azalma yaşandığı görülüyor. Bununla birlikte, büyük şehirlerdeki üniversitelere olan ilginin artması, küçük şehirlerdeki üniversitelerin ise öğrenci çekme konusunda zorluk yaşamasına sebep olmuştur.
Diğer bir etken ise, iş gücü piyasasındaki değişimlerdir. Gençlerin, mezuniyet sonrası istihdam edilebilecekleri alanların azalması, eğitim tercihlerinin değişmesine neden olmuştur. Özellikle, bazı bölümlerin mezunlarının iş bulma oranlarındaki düşüş, öğrencilerin bu bölümlere yönelmesini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu durum, üniversitelerin bu bölümlere olan kontenjanlarını düşürmelerine sebep olmaktadır.
Üniversite kontenjanlarındaki düşüş sadece sayı ile sınırlı kalmayıp, aynı zamanda eğitim kalitesi üzerinde de önemli etkilere neden olabilir. Düşük kontenjanlar, bazı bölümlerde öğrenci sayısının azalmasıyla birlikte fiziksel ve akademik kaynakların da daha verimli kullanılmasını sağlayabilir. Ancak bu durum, bazı programların kapanmasına veya öğretim kadrosunun azalmasına yol açabilir.
Öte yandan, kontenjanların azaltılması eğitim sisteminin rekabet gücünü zayıflatabilir. Gençlerin kaliteli bir eğitim alabilmesi için yeterli sayıda program ve bölüm oluşturulması gerekmektedir. Ülke genelinde öğrenci tercihlerini etkileyen unsurların yeniden değerlendirilmesi, üniversitelerin geleceği açısından kritik bir öneme sahiptir. Aksi takdirde, Türkiye eğitimde geriye gidebilir. Eğitimin kalitesi düşük, mezunların iş bulma ihtimali azalmış bir sistem, ne yazık ki gençlere de hayal kırıklığı verecektir.
Sonuç olarak, üniversite kontenjanlarındaki düşüş yalnızca sayılarla ölçülen bir mesele olmaktan çok, gelecekteki nesillerin eğitim olanaklarını doğrudan etkileyen bir konudur. Bu düşüşün sebepleri, sonuçları ve çözüm yolları üzerine daha fazla düşünmek ve tartışmak gerekiyor. Eğitim sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak adına atılacak her adım, hem bireyler hem de toplum için kritik öneme sahip. Eğitimde köklü değişimlere ihtiyaç var; ancak bu değişimler tüm paydaşların katılımıyla gerçekleştirilmeli ve sorgulanmalıdır.
